Rijksmuseum Amsterdam
Herkese merhaba!
Bu yazımda size oldukça ünlü bir yeri tanıtmak istiyorum: Rijksmuseum Amsterdam. Veya kısa ve daha çok bilinen adıyla Rijksmuseum.
Rijksmuseum nedir? Amsterdam’ın, dolayısıyla Hollanda’nın ve tabii ki dünyanın en önemli sanat müzelerinden biri Rijksmuseum. Sanatla kıyısından köşesinden ilgileniyorsanız, bu müzeyi mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Bu ilginiz mutlaka bir sanat icrasını kapsamak zorunda falan değil. Benim gibi resme meraklı bir amatör için bile çok fazla şey ifade ediyor bu müze. Peki neden? Rijksmuseum’da ne var?
Van Gogh, Rembrandt, Vermeer gibi ressamların tabloları başta olmak üzere, çok sayıda eserin sergilendiği Rijksmuseum, Amsterdam gezilecek yerler denince akla gelen ilk mekanlardan biri.
Burada bir virgül koyuyorum, az sonra buraya tekrar döneceğim.
Amsterdam
Amsterdam
Amsterdam Çiçek Pazarı
Birkaç gündür elimden düşürmediğim bir kitap var: Sadun Altuna imzalı bu kitabın ismi “Ünlü Ressamlar Hayatları ve Eserleri”.
Ben aslında ucuz kitap satın almak için, İstanbul’da yayın evlerinin kendi yerlerine gitmeyi tercih ediyorum. (Hatta bununla ilgili, örnek bir yayınevini tanıtıcı yazı yazmıştım=> Alfa Yayınları)
Çünkü yayın evleri kendi yerlerinden gidip aldığınız zaman, kitaplarını genelde %30 indirimle satar. Ancak bu kitabı rutin kitapçı ziyaretlerimden birinde rafları öylesine karıştırırken keşfettim.
En sevdiğim ressamlardan biri olan Rembrandt ile ilgili bölümde Rijksmuseum adı geçince, blogta bununla ilgili tanıtıcı bir yazım olmadığını fark ettim. Ve bu yazıyı yazmaya karar verdim hemen.
(Bu bloğa ilk kez geliyorsanız, benim hakkımda bilgi sahibi olmak için şu yazımı okuyabilirsiniz => Gezivita)
İşte şimdi kaldığımız yerden devam edelim o halde.
Rijksmuseum Amsterdam
Yolunuz yakın bir zamanda Amsterdam’a düşerse, bu müzeyi es geçmeyin derim. Aman ha! Burası, şehrin simgesi haline gelmiş olan ünlü I Amsterdam yazısının hemen yanı başında yer alıyor. Eminim internette bu fotoğrafı görmeyen yoktur zaten.
I Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Amsterdam Rijksmuseum giriş ücreti 22,5 Euro. (2023 fiyatıdır.) Müze sabah 09:00 ile 17:00 saatleri arasında ve haftanın her günü açık. 1789 yılında kurulan müze, bugünkü yerine 1885 yılında taşınmış.
Burası farklı bölümlerden oluşan, hayli geniş bir müze. Müzede; 17. Yüzyıl, 18. Yüzyıl, 19. Yüzyıl ve 20. Yüzyıl gibi, farklı kategorilere ayrılmış kısımlar bulunuyor.
Rijksmuseum eserleri denince akla gelen çok sayıda ünlü tablo ve ressam var. Bunlardan en başta geleni hiç şüphesiz Rembrandt. Müzenin Gallery of Honour yani Onur Galerisi bölümünde, Rembrandt, Vermeer, Frans Hals ve Jan Steen gibi ustaların eserleri sergileniyor.
Rembrandt eserleri Avrupa’nın dört bir yanındaki farklı sanat müzelerine dağılmış olmasına karşın, Rijksmuseum’da onun neredeyse bir duvar büyüklüğündeki muhteşem bir eseri sergileniyor: Gece Devriyesi veya Gece Nöbeti (Nightwatch)
Rembrandt’ın en ünlü eseri: Gece Devriyesi. Kendi çekimim.
Rembrandt’ın en ünlü eseri: Gece Devriyesi
Bu çalışmasında Rembrandt, bir kutlama törenine hazırlanan askeri milis birliğini resmeder. Yapıtın Gece Devriyesi olarak adlandırılma nedeni, bir kat koyu cila üzerine yapılan tablonun gece sahnesini tasvir etmesidir. Sadun Altuna’ya göre esere bu ismin verilme nedeni ise arka plandaki koyuluktur.
Buna karşın eser, son derece ilginç bir biçimde, onu sipariş eden Amsterdam Keskin Nişancılar Loncası üyeleri tarafından pek beğenilmemiştir. Altuna bunun nedeni olarak, üyelerin resimde bekledikleri kahramanlık havasını sezemediklerini belirtir.
Tam adı Rembrandt Harmensz Van Rijn olan sanatçı, gravür ve portre eserleri de vermiştir. Ancak hiç şüphesiz Gece Devriyesi, tüm Hollanda resim okulunun en büyük çalışmasıdır der Sadun Altuna kitabında.
İşte Rijksmuseum sırf bu eser için bile gezilip görülmeye değer. Müzeyi gezerken yine Rembrandt’a ait Titus’un Portresi isimli tabloyu da dikkatle incelemenizi öneririm. Titus, ressamın kendisinden önce ölen, çok sevdiği oğludur.
Titus’un Portresi
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum sekiz bin parçadan fazla eserin sergilendiği bir müze. Bunlar arasında Hollanda ve Avrupa tarihinin önemli sanat eserleri yer alıyor. Bunlardan biri Johannes Vermeer’in Süt Boşaltan Kadın tablosu.
Süt Boşaltan Kadın
Bir diğeri Van Gogh’un otoportresi. Ancak asıl Van Gogh eserleri, onun yine Amsterdam’da kendi ismini taşıyan müzesinde sergileniyor. Bu da aklınızın bir köşesinde bulunsun.
Amsterdam Van Gogh Müzesi
Vincent Van Gogh’un otoportresi Rijksmuseum’da sergileniyor.
Frans Hals’ın Evli Çift tablosu da müzenin seçkin eserlerinden bir diğeri.
Evli Çift
Müzenin hayli büyük olduğundan bahsetmiştim. Vakti gerçekten kısıtlı olanlar için naçizane tavsiyem, 1650-1700 arası eserlerin sergilendiği kısmı görmeleri. Zira burada Vermeer, Rembrandt gibi ustaların eserleri yer alıyor.
Aslında Rijksmuseum’u biz Türkler için çok farklı ve özel kılan bir neden daha var. Buna, müzeyle ilgili internetteki yazıların hemen hiçbirinde değinildiğini görmedim. Ve gerçekten çok şaşırdım.
Müzenin küçük bir salonu Osmanlı’ya ayrılmış. Bu kısımda Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili tablolar yer alıyor. Bunun arka planını çok kısaca anlatmam şart.
Osmanlı İmparatorluğu ile Hollanda arasındaki diplomatik ilişkilerin başlangıcı 1612 yılına dek uzanıyor. Bu tarihte İstanbul’a gelen elçi Cornelis Haga 1639 yılına dek aralıksız İstanbul’da yaşar.
Hollanda’nın o dönem elçi göndermesine sebep olan şey, dönemin deniz amirallerinden olan Halil Paşa’nın Hollanda’ya gönderdiği mektuplardır aslında. İspanya’ya karşı bir güç oluşturmak isteyen Halil Paşa, Hollanda’yı Osmanlı Devletinin yanına çekmek istemiştir.
Haga ile başlayan diplomatik ilişkiler, daha sonra bir başka elçi, Cornelis Calkoen ile sürer. Calkoen 3. Ahmet döneminde, 1725 yılında İstanbul’a gelir.
Ve bir ressama İstanbul’daki hayatı tasvir eden çeşitli tablolar yaptırır. Bu tabloların ressamı da flaman asıllı Jean Baptiste Vanmour’dur. Fransa’da doğan ressamın ölüm yeri ise İstanbul’dur.
3. Ahmet’i tasvir eden bu tablo, Amsterdam Rijksmuseum’da sergileniyor.
Rijksmuseum Amsterdam’da sergilenen Patrona Halil tablosu
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, 3. Ahmet, geçmişin İstanbul’u ve hatta Osmanlı tarihinde önemli bir yeri olan Patrona Halil gibi kişiliklerin tablolarını görmek istiyorsanız müzenin içindeki bu bölüme mutlaka uğrayın.
Bu bölümdeki Jean Baptiste Vanmour tablolarına hayran kalacaksınız. İşte o tablolar burada: Jean Baptiste Varmour Tabloları
Rijksmuseum Amsterdam
Peki ben bütün bunları nereden biliyorum? Birkaç sene önce TÜYAP Kitap Fuarından bedavadan biraz daha pahalıya aldığım, “Lale ile Başladı” isimli kitaptan elbette. (Burada, okumak isteyenler için TÜYAP Kitap Fuarı ile ilgili düşüncelerimi paylaştığım bir yazım var: TÜYAP Kitap Fuarı Üzerine Düşünceler)
Bunun yanı sıra, bundan bir süre önce okuduğum bir makale sayesinde, bu konu ile ilgili oldukça fazla bilgi edindim diyebilirim. Yazının sonunda bu kaynakları sizinle de paylaşacağım zaten.
Buraya kadar anlattıklarımdan hareketle, buranın öyle bir saat gibi kısa bir sürede gezilebilecek türden bir müze olmadığını anlamışsınızdır zaten. Eğer I Amsterdam Card’ınız varsa, Rijksmuseum bilet fiyatı indirimli olarak alınıyor.
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Yalnız unutmayın, bu kart, şehirde en azından üç dört farklı müzeyi (Amsterdam Van Gogh müzesi buna dahil mesela) ziyaret etmek ve toplu taşımayı kullanmak isterseniz gerçekten almaya değer. Yoksa günübirlik Amsterdam turu türünden ziyaretler için kesinlikle hesaplı bir seçenek değil. (Euro’nun hali malumunuz.)
I Amsterdam Card, tahmin edebileceğiniz üzere çok fonksiyonlu bir şehir kartı. Bu kartla toplu taşıma ve bazı müzelere giriş ücretsiz. Buradan da onunla ilgili tüm detaylara ulaşabilirsiniz: I Amsterdam Card
Rijksmuseum’un içine girince ücretsiz bir bina planı veriyorlar size. Buna bakarak istediğiniz kısmı bulmak için yönlendirici tabelalar göreceksiniz. Aradığınız bölümü bulmak bu anlamda pek zor olmayacaktır.
Yine de arayıp bulamadığınız bir yer olursa, sürekli etrafta gezen görevlilerden rahatlıkla yardım alabilirsiniz. Ayrıca bu broşürde göreceğiniz eserlerle ilgili bilgiler de yer alıyor.
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Amsterdam
Model gemiler ve askeri teçhizatların da sergilendiği bu müzenin içinde, Hollanda’nın sanat tarihi kitapları koleksiyonuna ev sahipliği yapan bir de kütüphane bulunuyor. Gitmişken bu kısmı görmeyi de unutmayın.
Bu kütüphanede, sessizliğin insan ruhu üzerinde yarattığı huzuru iliklerinize kadar hissedeceksiniz. Fotoğraf için de ideal bir mekan.
Rijksmuseum Amsterdam
Amsterdam’da Rembrandt ismini taşıyan bir de meydan var. Meydanda Gece Devriyesi tablosunun heykeli de bulunuyor. Bence harika bir iş çıkarmışlar.
Rembrandtplein yani Rembrandt Meydanı
Gelelim yazıda bahsettiğim kaynaklara. Lale ile Başladı isimli kitap, Türk Tarih Kurumu Yayınları tarafından basılmış.
Tam adı “Lale ile Başladı: Türkiye ve Hollanda Arasındaki Dört Yüzyıllık İlişkilerin Resimli Tarihçesi-It Began with the Tulip: The History of Four Centuries of Relationship Between Turkey and the Netherlands in Pictures” 2000 yılı basımı.
Elimdeki edisyonu, ciltli sert bir kapağa sahip. Böyle kitapları severim. Kitabın yazarları Zeki Çelikkol, Alexander De Groot ve Ben J. Slot. Kitabın en dikkat çekici özelliği ise hem İngilizce hem de Türkçe olması.
Lale ile Başladı
Makalelerden oluşan bu kitabı özel kılan bir diğer neden ise içinde muhteşem resimler ve tarihsel belgelerin görsellerinin yer alması. Nedir bu belgeler? Gazete kupürleri, mektuplar, tablolar, padişah fermanları… Aşağıya bazı görselleri bırakıyorum.
Küçük Kaynarca Antlaşması hakkında bir gazete makalesi.
Bir büyükelçinin Topkapı Sarayı divan bölümündeki görüşmesini tasvir eden tablo.
Halil Paşa’ya ait mektup.
Sadun Altuna’nın kitabının tam künyesi ise şu şekilde: Sadun Altuna, Ünlü Ressamlar Hayatları ve Eserleri, Hayalperest Kitap, Dördüncü Baskı, İstanbul, 2023
Sadun Altuna-Ünlü Ressamlar Hayatları ve Eserleri
Bazı diğer detayları ise şu makaleden aldım: Osmanlı-Hollanda Diplomatik İlişkilerin Başlangıcı
Bu arada size bir haberim daha var! Amsterdam’a gidemeyenler için çok güzel bir haber aslında. Zira Rijksmuseum’da eserleri sergilenen ressam Jean Baptiste Vanmour’un nefis tablolarından bazıları İstanbul’da da sergileniyor. Nerede mi?
Sizi hemen bu yazıya doğru alalım: Pera Müzesi
Bu yazımı beğendiyseniz, bırakacağınız bir yorum beni gerçekten çok mutlu eder. Bir başka yazımda tekrar görüşünceye dek, kendinize iyi bakın!
