Stephen Hendry
“Snooker tarihinin en büyük oyuncusu”
2022 Dünya Snooker Şampiyonası final maçı öncesinde, Ronnie O’Sullivan salona bu şekilde takdim edilerek çağrılmıştı. Aslında bu tabir, uzunca bir süre Stephen Hendry için kullanılmıştı.
Aktif olarak oynarken bu onura erişmek herkes için mümkün değil. Bunun altını çizmeliyim.
Hendry, aynı zamanda “King of the Crucible” lakabıyla da anıldı yıllarca. Ta ki 2022’ye gelinceye dek.
2022 Dünya Snooker Şampiyonasını kazanan O’Sullivan, bu unvana da -en sonunda ve nihayet- ortak oldu. Artık her iki oyuncunun da yedi dünya şampiyonluğu vardı.
Modern dönemde en çok Snooker dünya şampiyonu olan oyuncular listesi
Bu yazı tipik bir Stephen Hendry Ronnie O’Sullivan karşılaştırması değil. Daha ziyade, sevdiğim oyunculardan biri olan Stephen Hendry hakkında birkaç şey söylemek istedim bu defa…
(Snooker hakkında hiç bilginiz yoksa, öncelikle şu yazıma bakabilirsiniz => Snooker Nedir?)
Stephen Hendry-Ronnie O’Sullivan
Aslında benim Snooker izlemeye başladığım dönem, Hendry’nin oyunu domine ettiği dönemin çok sonrasına denk geliyor.
Tahtından inmiş, eski formundan uzaktaydı Stephen Hendry. Bunda, sadece az ileride bahsedeceğim Hendry ile ilgili kişisel faktörlerin etkisi yoktu. Hendry dışı gelişmelerin de bir hayli etkisi vardı.
Nitekim 2000’ler, Snooker’da yeni bir jenerasyonunun ortaya çıktığı, yetenekli ve genç oyuncuların giderek sahnede daha fazla yer almaya başladığı bir dönemdi.
Mark Allen, Neil Robertson, Mark Selby, Ding Junhui gibi oyuncular…
Stephen Hendry
Hendry ben Snooker izlemeye başladıktan çok kısa bir süre sonra sporu bıraktığını açıkladı. Bugünden bakınca, bu kararın yanlış olduğunu düşünüyorum ben.
Çünkü Hendry, 2012 yılında Snooker’ı bıraktığını açıkladıktan yaklaşık on yıl sonra spora geri dönme kararı aldı.
Snooker benim için tutku derecesinde bağlandığım bir spor olduğu için -Kısa bir süre önce ilk kez oynamaya da başladım hatta- boş zamanlarımda Youtube’da ara sıra eski Snooker maçlarının videolarını izliyorum.
Hendry’nin geri dönme kararı verdikten sonraki fiziksel görünümü, her sezon öncesi aşırı kilolarından kısa zamanda kurtulma sözü vererek sezona başlayan Sergen Yalçını hatırlatıyor bana her defasında…
O da aynı Sergen gibi, kilo veremeden sezonu tamamlıyor.
Stephen Hendry
Yukarıda linkini bıraktığım ve bu sporu tüm detaylarıyla tanıtan yazının içinde belirttiğim gibi, Snooker ilerleyen yaşa rağmen oyuncuların sporun içinde kalabildiği bir bilardo disiplini.
Mesela Hendry emekliliğini açıkladığında sadece 43 yaşındaydı.
Bu, kabaca söylersek, bir Snooker oyuncusunun olgunluk dönemine denk düşüyor aslında. Yaşı daha büyük olan ve aktif olarak bu oyunu oynayan bir sürü oyuncu var. Jimmy White örneğin.
Stephen Hendry bu anlamda da bence erken bıraktı. Ancak onu bırakmaya iten sebeplerin en başında gelen, üstte bahsettiğim yeni nesil enerjik ve yetenekli genç oyuncular değildi sadece.
Hendry, kendisinin de açıkladığı gibi, özellikle 2002 sonrası Yips adı verilen bir hastalıktan mustaripti.
Stephen Hendry
Yips çok basit bir ifadeyle söylemek gerekirse, sporcuların performansını doğrudan etkileyen ciddi bir rahatsızlık.
Bu rahatsızlık motor becerilere zarar vererek, beyin ve kas arasındaki ilişkiyi bozuyor. Hastalığın başlangıçta psikolojik olduğu düşünülse de, zamanla fizyolojik yanının da olduğu ortaya çıkmış.
Okçuluk, dart, kriket, beyzbol, bowling gibi sporlarda daha sık rastlanıyor. Bu konuda en bilinen örneklerden ilki, kendi döneminin yıldız bir beyzbol oyuncusu olan Steve Blass.
Blass, 1970’lerin başında yıldız bir oyuncu iken, zamanla düzgün top fırlatma yeteneğini kaybettiği için, 1975 yılında emekli olmak zorunda kalmış.
Hendry’de bu hastalığın görülme şekli, ıstaka ile topa vuruş sırasında gerçekleşiyor. Yips, ani kasılma, titreme, sarsılma şeklinde görülen bir rahatsızlık.
Bilindiği gibi Snooker, bir vuruş yapmadan önce ıstaka ile hedef topa birkaç kez deyim yerindeyse nişan alınan bir spor. Buna Snooker’da “limaj” deniliyor.
Snooker’da limaj çok önemlidir.
Oyuncular bir vuruş yapmadan önce ortalama 4-5 kez ıstakayı topa doğru ileri geri hareket ettirerek doğru bir şekilde vuruşa hazırlanırlar. Limaj iyi olmazsa düzgün bir vuruş yapılması zordur. Top istenen yere gitmez.
İşte tam vuruş esnasında gerçekleşen bu durum Hendry’nin performansında yıllar içerisinde düşüşe yol açan en önemli sebeplerden biri…
Stephen Hendry
Ancak Hendry’nin düşen formunun çok önemli bir sebebi daha var aslında: Antrenman planındaki değişim ve yaptığı kişisel tercihler.
Socrates Derginin 2016 tarihli yirminci sayısında okuduğum bir röportajda, aynı Hendry gibi İskoç olan ve dört dünya şampiyonluğu bulunan John Higgins, Hendry’nin kendi evindeki masasında antrenman yapmaya başlamasıyla beraber spordaki düşüşünün paralel gittiğini belirtiyor.
Stephen Hendry-John Higgins
John Higgins, İskoç oyuncuların genelde kulüpte toplanıp topluca antrenman yaptıklarını söylüyor.
Hendry’nin evindeki masada çalışma kararı vermesiyle bu rutin çalışma düzeni değişmiş.
1990’larda sürekli kulüpte diğer arkadaşlarıyla idman yapan Hendry böylece zamanla izole olmuş.
Higgins, Hendry’nin bir süre sonra kendine olan güvenini kaybettiğini, maçlarda normalde denemeyeceği türden riskli vuruşlar yapmaya başladığını ve sonra da sporu bıraktığını belirtiyor.
Aslında bana kalırsa bu durum, Hendry’nin Yips rahatsızlığı ile paralel seyretmiş de olabilir pekala.
Yani Higgins’in dikkatini çektiği bu durumla hastalık sonrası düşen performansı arasında bir bağ var gibi sanki. Yani her ikisi adeta birbirini tetiklemiş gibi duruyor.
Öte yandan Hendry’nin istatistiklerine hızlıca bir göz attığımız zaman, aslında performans açısından çok da kötü durumda olmadığını görüyoruz. Özellikle de kariyerinin düşüşe geçtiği son döneminde…
Evet, elbette 2000’lerde 1990’lara kıyasla formsuzdu ve hatta 2005 sonrasında herhangi bir sıralama turnuvası da kazanamamıştı Hendry.
Ama şu listeye hızlıca bir göz atın lütfen:
Snooker dünya şampiyonalarında Stephen Hendry
Snooker dünya şampiyonalarında Stephen Hendry
Stephen Hendry
Burada Stephen Hendry’nin kariyeri boyunca katıldığı tüm Dünya Snooker Şampiyonalarında elde ettiği dereceler ve kazandığı para ödülleri var.
Mesela emekliliğini açıkladığı -ve benim de yakından takip ettiğim- 2012 Dünya Snooker Şampiyonasında, bir önceki yılın şampiyonu olan John Higgins’i, hem de 13-4 gibi farklı bir skorla geçip çeyrek finale çıkmıştı Hendry.
Aynı turnuvanın ilk turundaki maçta ise 147 yapmıştı. Bunlar öyle kolay şeyler değil.
Hatta listeye dikkatlice bakıldığında, Hendry’nin katılmış olduğu tüm dünya şampiyonalarında en kötü derecesinin -iki defa- son 32 olduğunu görebilirsiniz. (Emeklilik sonrası geri dönüş kararı verdiği turnuvalar hariç.)
Yani Hendry, sürekli olarak son 16, çeyrek final, yarı final ve final arasında gidip gelmiş. Bu inanılmaz bir başarı gerçekten.
Bırakma kararını açıkladığında formsuz muydu? Evet. Diğer oyuncular karşısında zorlanıyor muydu? Evet.
Ama hala belli bir seviyeyi koruyarak oynayabiliyordu diye düşünüyorum ben. Peki o an bırakması doğru karar mıydı? Bence hayır.
Stephen Hendry
Stephen Hendry
O gün bırakma kararını ne kadar yanlış görüyorsam, 2021 yılında, hiçbir hedefi olmadan dönme kararını da o kadar yanlış buluyorum.
Ronnie O’Sullivan bu dönüş hakkında kendisine sorulan bir soru üzerine, “Ne diyebilirim ki, O Stephen Hendry, bu oyunu tüm dünyaya tanıttı, isterse gelip şortla oynar” dedi mesela.
Yani, haklılık payı var, buna ben de katılıyorum elbette.
Katılıyorum ama öte yandan, hedefsiz ve eski formundan da zaten çoktan epeyce uzaklaşmış olan bir Hendry, izlemeye pek değer gelmiyor bana doğrusunu söylemek gerekirse.
Hele hele -fiziksel görünüm açısından- futbolu bırakan Ümit Özat veya Nihat Kahveciye iyice benzemiş olması, masada fit bir Hendry’yi izlemeye alışmış benim gibi birine iyice tuhaf geliyor.
Yani bu biraz Hagi’nin 45 yaşında yeşil sahalara dönmesi gibi bir şey oluyor.
Hendry-O’Sullivan
Bu arada Stephen Hendry, aktif oyunculuğu döneminde bir ara arasının bir hayli bozuk olduğu ve kendisinin kırdığı rekorları bir bir geçen Ronnie O’Sullivan ile şimdilerde çok iyi dost.
Yazının girişinde de belirttiğim gibi, bu iki oyuncu arasında yıllarca süren hangisi daha iyi tartışmaları, Ronnie’nin istatistiklerde Hendry’yi tamamen geçmesiyle artık hafifledi.
Ben Sullivan’a bazı hareketleri sebebiyle hala pek sıcak bakmıyorum, o ayrı. Ona da bir başka yazıda değinirim artık.
Bitirmeden önce, Stephen Hendry’nin bir süre önce açtığı ve oldukça keyifli videolar çektiği Youtube kanalını da buraya bırakayım: Stephen Hendry Cue Tips
Müzik ile ilgili yazılmış bir diğer yazım için lütfen bakınız: Severek Dinlediğim Müzisyenler
Bu, 2024’ün ilk yazısıydı. Bu vesile ile herkese iyi seneler diliyorum.
Yazıda yararlanılan kaynaklar:
https://cuetracker.net/players/stephen-hendry/tournament-record/world-championship
https://www.healthline.com/health/yips
Socrates Dergi, Sayı 20, Kasım 2016
